Chợ Trương nơi diễn ra sự kiện đội nữ du kích Hoàng Ngân phục kích đánh địch tại chợ năm 1953, ngày nay vẫn là khu vực thuộc chợ Trương của xã Lam Sơn, huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương.

Khoảng cách từ thành phố Hải Dương đến di tích là 25km theo Quốc lộ 37 đến ngã tư Trạm Bóng rẽ phải theo đường 392 sau đó rẽ về xã Lam Sơn.

Chợ Trường còn có tên gọi khác là chợ Thọ Trương nằm cạnh Tỉnh lộ 392 và gần khu dân cư phố Trương. Chợ Trương xưa là chợ quê lớn trong khu vực, nơi tập trung buôn bán của nhân dân các xã lân cận như: Lam Sơn, Lê Hồng, Phạm Kha, Thanh Tùng... Đặc biệt, chợ nằm khá gần bốt quận Thọ Trương của thực dân Pháp nên chúng thường xuyên vào chợ càn quét, cướp phá, lục soát, bắt bớ nhân dân khi đi chợ. Vì lý do đó mà lực lượng du kích của ta ở các xã trong khu vực đã chọn chợ Trương để đánh địch.

Sự kiện đánh địch tại Chợ Trương được khởi nguồn từ sự phát triển của lực lượng phía ta những năm 1952 đã có bước chuyển mới, tại các địa phương đã thành lập được nhiều đội du kích (trong đó có cả nữ giới tham gia) với trang bị vũ khí khá đầy đủ, đủ sức hoạt động độc lập trong việc phục kích quấy rối, tiêu diệt sinh lực địch.

Hưởng ứng phong trào du kích chiến tranh và học tập tinh thần của đội “Nữ du kích Thành Đông” với chủ trương “tìm giác mà đánh”, Huyện ủy Thanh Miện đã có Nghị quyết chuyển hướng tổ chức hoạt động du kích các xã ven đường 20, 39B, 192, ven sông Cửu An, sông Luộc bằng cách đưa nhiều thanh niên là nữ giới tham gia vào đội du kích, đội dân quân để dùng hình thức hợp pháp công khai hoạt động, đánh địch.

Thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy, Huyện ủy Thanh Miện cho Huyện đội tập trung 24 nữ đội viên du kích ở một số xã Lam Sơn, Lê Hồng, Phạm Kha, Thanh Tùng, Hồng Quang lên huyện thành lập đơn vị nữ du kích tập trung lấy tên là “Du kích Hoàng Ngân” và tổ chức huấn luyện kỹ năng chiến đấu.

Sau một thời gian chuẩn bị, dưới sự chỉ đạo của Huyện ủy, ngày 01/3/1953, Đội du kích Hoàng Ngân với lực lượng là 3 tiểu đội do 3 nữ đảng viên làm tiểu đội trưởng đã hóa trang thành những người phụ nữ đi chợ phối hợp với bộ đội huyện tiến hành đánh địch giữa ban ngày tại Chợ Trương. Trận chiến diễn ra bất ngờ, nhanh chóng vào khoảng 9 giờ đúng lúc chợ đông, quân địch không kịp đối phó. Các nữ chiến sỹ của ta đã sử dụng vũ khí thô sơ như: Dao găm, đòn gánh, đấu đong thóc tấn công quân địch. Rất nhanh chóng, lực lượng của ta đã tiêu diệt được 6 tên, làm bị thương nhiều tên khác, thu được 7 khẩu súng trường của địch. Cuộc chiến đấu của các nữ du kích Hoàng Ngân đã nhận được sự tham gia, phối hợp của nhân dân đi chợ, đồng bào cũng đã xung phong nổi dậy đánh địch. Trước sự tấn công chớp nhoáng của ta, quân địch ở bốt Thọ Trương sau những giây phút bất ngờ và hoang mang đã tổ chức lực lượng tiến hành tấn công lại, nhưng lực lượng của ta đã nhanh chóng rút lui an toàn tuyệt đối.

Chiến công của các chiến sỹ nữ du kích Hoàng Ngân đã góp phần làm cho phong trào nữ du kích nhanh chóng phát triển ở khắp các huyện trong tỉnh và trở thành cao trào thi đua giết giặc lập công sôi nổi chưa từng có ở Hải Dương. Chiến thắng này là một chiến công của phong trào chiến tranh du kích Thanh Miện nói chung và của phụ nữ Thanh Miện nói riêng, thể hiện cho tinh thần cách mạng tuyệt đối của quân và người Thanh Miện trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Chiến thắng này của ta đã làm cho kẻ thù phần nào hoang mang, chúng đã không còn đi lại nghênh ngang trên đường như trước và không dám đi cướp bóc nhũng nhiễu nữa, nếu có đi tuần hay đi cướp bóc thì chúng phải đi từng tốp đồng và có sự chuẩn bị kỹ lưỡng mới dám tiến hành.

Để ghi nhớ chiến công của đội nữ du kích Hoàng Ngân, Huyện Thanh Miện đã tiến hành dựng Phù điêu Chiến thắng tại khu vực chợ Trương xưa, cách cổng làng Thọ Trường hiện tại trên 100m vào năm 1996. Phù điêu chiến thắng chợ Trương có tổng diện tích là 25m, gồm có bức phù điêu một mặt, sân lát gạch đỏ, tường bao ngăn cách với các hộ dân xung quanh. Mặt chính hướng về phía đường liên thôn với khối tượng hình được làm từ chất liệu vôi vữa, cảnh một người phụ nữ dùng đòn gánh đánh một tên lính Pháp trong tư thế hai tay dơ lên hàng. Hình nền chìm trong Phù điêu là cảnh bao quát trận đánh tại chợ Trương của đội du kích Hoàng Ngân. Phía dưới bức hình là dòng chữ mầu vàng ghi lại địa điểm và thời gian của chiến thắng Chợ Trương.